Beynəlxalq əlaqələr

Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının (AHİK) beynəlxalq fəaliyyəti

Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası (AHİK), beynəlxalq səviyyədə əməkdaşlıq və həmkarlar ittifaqları hərəkatına qatılmaqla, Azərbaycan işçilərinin hüquqlarının müdafiəsi və sosial ədalətin təşviqi istiqamətində bir sıra mühüm fəaliyyətlər həyata keçirir.

AHİK, müxtəlif qlobal beynəlxalq təşkilatlarların üzvü olaraq onlarla sıx əməkdaşlıq edir. Bunlardan ən əsası, Beynəlxalq Əmək Təşkilatı (BƏT ), Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyası (BHİK), Pan Avropa Regional Şurası (PARŞ) ,Ümum Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası (VKP ) və Türk Dövlətləri Həmkarlar İttifaqları Təşkilatıdır. (TDHİT).

Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası (AHİK) 70-ə yaxın müxtəlif  ölkələrin həmkarlar ittifaqları mərkəzləri ilə ikitərəfli dostluq əlaqələri yaradıb.

AHİK-in Beynəlxalq Fəaliyyətinin Əsas Sahələri:

1. İşçi Hüquqları və Sosial Ədalət: AHİK, beynəlxalq aləmdə işçi hüquqlarının müdafiəsi sahəsində fəal iştirak edir. Bununla yanaşı, təşkilat işçi hüquqlarının pozulmasına qarşı mübarizə aparmaq və sosial ədaləti təmin etmək məqsədilə beynəlxalq toplantılarda iştirak edir.
2. Təhsil və Təlim Proqramları: AHİK, həmkarlar ittifaqlarının fəaliyyətini gücləndirmək məqsədilə müxtəlif beynəlxalq təlim və təhsil proqramlarında iştirak edir. Bu tədbirlər işçi hüquqlarının qorunması, əmək münasibətlərinin yaxşılaşdırılması və həmkarlar ittifaqlarının inkişaf etdirilməsi istiqamətində fəaliyyət göstərir.
3. Beynəlxalq Konfranslar və Seminarlar: AHİK, beynəlxalq konfranslar, seminarlarda  Azərbaycanı təmsil edərək, əmək hüquqları, sosial təminatlar, iş şəraiti və digər mühüm məsələlərin müzakirəsində iştirak edir. Bu konfranslar və seminarlar  vasitəsilə Azərbaycan həmkarlar ittifaqları dünya təcrübəsini öyrənir və öz təcrübəsini digər ölkələrlə bölüşür.
4. Humanitar və Sosial Yardım: AHİK, beynəlxalq həmkarlar ittifaqları ilə əməkdaşlıq edərək, humanitar və sosial yardımların təşkilinə dəstək verir. Bu, xüsusilə təbii fəlakətlərdən zərər çəkmiş ölkələrə yardımların göndərilməsi kimi fəaliyyətləri əhatə edir.
5. Qlobal Əməkdaşlıq və İnkişaf: AHİK, həmçinin qlobal həmkarlar ittifaqları hərəkatının inkişafına töhfə vermək məqsədilə beynəlxalq əməkdaşlıq əlaqələrini möhkəmləndirir və sosial ədalət prinsiplərini müdafiə edir.

Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası, beynəlxalq səviyyədə işçi hüquqlarının müdafiəsi, sosial ədalətin təmin edilməsi və həmkarlar ittifaqları hərəkatının inkişafı istiqamətində geniş fəaliyyət göstərir. Beynəlxalq əlaqələr və əməkdaşlıqlar vasitəsilə AHİK, Azərbaycanın işçi hüquqlarının beynəlxalq müstəvidə tanınmasını və qorunmasını təmin edir.

Beynəlxalq Əmək Təşkilatı

(BƏT)

Beynəlxalq Əmək Təşkilatı (BƏT) I Dünya Müharibəsinin sonunda imzalanmış Versal Sülh Müqaviləsinin bir hissəsi olaraq 1919-cu ildə yaradılmışdır. 1946-cı ildən isə BƏT yeni yaradılmış BMT-nin ixtisaslaşmış təşkilatı olmuşdur.

BƏT beynəlxalq əmək standartlarının hazırlanmasına və onlara nəzarət edilməsinə məsul olan  və sosial iqtisadi, insan və əmək hüquqlarını müdafiə edən nüfuzlu beynəlxalq təşkilatdır. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının digər ixtisaslaşmış qurumlarından fərqli olaraq, Beynəlxalq Əmək Təşkilatı, 187 üzv dövlətin hökumətlərini, işəgötürənləri və işçilərini bir araya gətirən, əmək standartlarını təyin edən, bütün qadın və kişilər üçün layiqli əməyi təşviq edən siyasəti hazırlamaq üçün bir araya gətirən üçlü idarəetmə quruluşuna malikdir. Bu cür struktur hər üç qrupun fikirlərinin Beynəlxalq Əmək Təşkilatının əmək standartlarında, siyasətdə və proqramlarda əks olunmasını təmin etmək məqsədi daşıyır. Həm hökumətlərin, həm işəgötürənlərin, həm də işçilərin nümayəndələri BƏT-in bütün direktiv orqanlarında təmsil olunurlar və konvensiyaların, tövsiyələrin qəbul edilməsində iştirak edirlər. BƏT-in Ali orqanı ildə bir dəfə çağırılan Beynəlxalq Əmək Konfransıdır.  "Beynəlxalq əmək parlamenti" olaraq da tanınan konfrans Beynəlxalq Əmək Təşkilatının ümumi siyasəti, iş proqramı və büdcəsi ilə əlaqədar qərarlar, həmçinin əmək sahəsinə dair beynəlxalq normativ sənədləri qəbul edir və İdarə Heyətini seçir. Bu sənədlər konvensiya və tövsiyələr şəklində olur. Konfrans həmçinin ölkələrin qoşulduğu konvensiyalara əməl etmələrinə nəzarət edir.

BƏT öz fəaliyyətini hökumət, işəgötürən və işçilərin nümayəndələrindən ibarət üç əsas orqanı (Beynəlxalq Əmək Konfransı, Rəhbər orqan və Ofis (Katiblik funksiyalarını yerinə yetirir) vasitəsilə həyata keçirir.

BƏT-in mənzil qərargahı Cenevrədə (İsveçrə) yerləşir. BƏT-in hazırki Baş katibi Gilbert F. Ungbodur. O, 2022-ci ilin mart ayında BƏT-in  İdarə Heyəti tərəfindən seçilən ilk Afrikalı Baş katibdir.

Azərbaycan Respublikası 1992-ci ilin may ayından etibarən BƏT-in tam hüquqlu üzvüdür.

Azərbaycanın BƏT-in 59 konvensiyasını və 1 protokolunu ratifikasiya edib, onlardan 54-ü qüvvədədir, 3 konvensiya və 0 protokol denonsasiya edilib, 3 sənəd isə ləğv edilib.

1997-ci ildən AHİK BƏT ilə sıx əməkdaşlıq edir və qarşılıqlı seminar və konfransların keçirilməsinə böyük maraq göstərir. 1998-ci ildən AHİK Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən akkreditasiyadan keçərək sosial tərəfdaş kimi hər il Cenevrədə keçirilən BƏT-in Beynəlxalq Əmək Konfransında öz rəsmi nümayəndə heyəti ilə iştirak edir. https://www.ilo.org/

Pan Avropa Regional Şurası  (PARŞ)  

Pan Avropa Regional Şurası (PARŞ), 19 mart 2007-ci ildə Vyanada təsis edilmiş beynəlxalq bir təşkilatdır. Bu təşkilat, Avropa regionunda və digər bölgələrdə işçi hüquqlarını qorumaq və sosial ədaləti təşviq etmək məqsədilə fəaliyyət göstərir. Pan Avropa Regional Şurası, Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyasına (BHİK) üzv olan 45 ölkəni əhatə edir və ümumilikdə 85 milyon üzvü olan 90 milli mərkəzə malikdir. PARŞ-ın əsas məqsədi, işçi hüquqlarının qorunması, sosial inkişafın təşviqi və demokratiyanın gücləndirilməsidir.

Təşkilatın fəaliyyət istiqamətləri genişdir və əsasən dayanıqlı iqtisadi artım siyasətlərinin dəstəklənməsi, ayrıseçkiliklə mübarizə, demokratiya və sosial dialoqun təşviqi, təşkilati inkişaf və COVİD-19 pandemiyasının sosial-iqtisadi təsirlərinin azaldılması kimi sahələri əhatə edir. Bu istiqamətlərdə PARŞ, həmkarlar ittifaqları və digər sosial tərəfdaşlarla əməkdaşlıq edərək müxtəlif layihələr həyata keçirir.

PARŞ-ın strukturu müxtəlif orqanlardan ibarətdir. Ən ali qərarverici orqanı Baş Assambleya, hər 4 ildən bir toplanaraq regiondakı fəaliyyət prioritetlərini müəyyənləşdirir, hesabatları qəbul edir və təşkilatın rəhbərliyini seçir. İcraiyyə Komitəsi isə ildə ən azı bir dəfə toplanır və fəaliyyət planlarını hazırlayır. Baş katib, prezident və vitse-prezidentlərdən ibarət Rəhbər Komitə, PARŞ-ın fəaliyyətinin davamlılığını təmin etmək məqsədilə ildə iki dəfə toplanır. Katiblik isə təşkilatın gündəlik fəaliyyətini koordinasiya edir və əsasən PARŞ-ın baş katibi və BHİK-in baş katibi tərəfindən təyin olunan məsul şəxslərdən ibarətdir.

Təşkilatın ofisləri arasında PARŞ Katibliyi Brüsseldə, BHİK-PARŞ Cənub-Şərqi Avropa Ofisi isə Sarayevoda yerləşir.

PAN Avropa Regional Şurasının rəhbərliyi, prezident, baş katib və vitse-prezidentlərdən ibarətdir. Hal-hazırda PARŞ-ın prezidenti Moldova CNSM-in sədri İqor Zubkudur. Baş katib isə Avropa Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının baş katibi Ester Linçdir. Vitse-prezidentlər arasında Türkiyə DİSK-in sədri Arzu Çerkezoğlu, Qazaxstan FPRK-nin sədri Satıbaldı Dauletalin, Rusiya KTR-in Gender məsələləri üzrə katibi İrina Qorşkova, Gürcüstan GTUC-nin vitse prezidenti Raisa Liparteliani, Norveç LO-nun birinci katibi Culi Lodrup, Polşa OPZZ-nin sədri Pyotr Ostrovski, Avstriya ÖGB-nin Beynəlxalq şöbəsinin müdiri Markus Ştromayer, Ukrayna KVPU-nun sədri Mixaylo Volinets və Albaniya KSSH-nin vitse-prezidenti Anisa Subaşi də yer alır.

Pan Avropa Regional Şurası, həmkarlar ittifaqları hərəkatını beynəlxalq səviyyədə birləşdirərək, işçilərin hüquqlarının müdafiəsi və sosial ədalətin təmin edilməsi istiqamətində mühüm addımlar atır. Təşkilat, həmçinin qlobal və regional tərəfdaşlarla əməkdaşlıq edərək, işçilərin maraqlarını qorumağa davam edir. Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası 2007-ci ildən Pan Avropa Regional Şurasının üzvüdür. 2022-ci il 13 dekabrda keçirilən seçkilərdə AHİK nümayəndəsi növbəti 4 illik fəaliyyət müddəti üçün PARŞ-ın Qadınlar Komitəsinə sədr seçilmişdir.  2024-cü il oktyabr ayında isə AHİK nümayəndəsi PARŞ-ın Gənclər Komitəsinin üzvü seçilmişdir. https://perc.ituc-csi.org/

Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyası (BHİK)

Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyası (BHİK), 1 noyabr 2006-cı ildə Beynəlxalq Azad Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası (BAHİK) və Dünya Əmək Konfederasiyasının (DƏK) birləşməsi nəticəsində yaranmışdır. BHİK, dünya miqyasında işçilərin hüquqlarını müdafiə etmək və sosial ədaləti təşviq etmək məqsədi daşıyan beynəlxalq bir təşkilatdır.

Təşkilatın qanunvericilik əsasını BHİK-in Nizamnaməsi təşkil edir. BHİK-in fəaliyyət istiqamətləri genişdir və müxtəlif sahələri əhatə edir. Bu istiqamətlərə yeni sosial müqavilənin hazırlanması, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə, iqtisadiyyatın inkişafı, ayrıseçkiliklə mübarizə, demokratiyanın təşviqi, qlobal hüquqlar indeksinin təbliği, işçilərin hüquqlarının qorunması və davamlı inkişafın təşviqi daxildir.

Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyasının 191 milyon üzvü 169 ölkədə yerləşən 340 milli mərkəzi əhatə edir. BHİK, həmkarlar ittifaqları arasında beynəlxalq əməkdaşlığı təmin etmək, qlobal kampaniyalar həyata keçirmək və əsas qlobal institutlar çərçivəsində işçilərin hüquq və maraqlarını müdafiə etmək məqsədini daşıyır. Təşkilatın sosial tərəfdaşları arasında Qlobal Birlik Federasiyaları (GUFs), İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının Həmkarlar İttifaqı (OECD), Məşvərət Komitəsi (TUAC), Beynəlxalq Əmək Təşkilatı (ILO), BMT-nin ixtisaslaşmış qurumları və digər beynəlxalq təşkilatlar yer alır.

Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyasının strukturu bir neçə əsas orqandan ibarətdir. Qurultay təşkilatın ali qərar qəbul edən orqanıdır və hər 4 ildən bir toplanır. Qurultay BHİK-in ümumi siyasətini və məqsədlərini müəyyən edir, müzakirələr aparır və əmək və sosial məsələlərə dair qətnamələr qəbul edir. Baş Şura Qurultayda qəbul edilmiş qərarların icrasına nəzarət edir və büdcə, proqram və hesabatları təsdiq edir. İcraiyyə Komitəsi təşkilatın gündəlik qərarlarının qəbulu və idarəedilməsini həyata keçirir. Katiblik isə BHİK-in əmək siyasəti və proqramlarının gündəlik fəaliyyətini və icrasını təmin edir. Baş katib BHİK-in əməliyyatlarına cavabdeh olan və təşkilatı beynəlxalq arenada təmsil edən ən yüksək rəsmi nümayəndədir.

Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyasının bir neçə ofisi mövcuddur. Buraya Cenevrə Ofisi, Qlobal İttifaqların Vaşinqton Ofisi, Cənub-Şərqi Avropa regionu Sarayevo ofisi və Beynəlxalq Dənizçilik Təşkilatının nəzdindəki daimi nümayəndəlik daxildir. BHİK, həmçinin müxtəlif regional təşkilatlarla əməkdaşlıq edir. Bu təşkilatlar arasında BHİK Afrika (ITUC-Africa), BHİK Asiya-Sakit Okean (ITUC-AP), Amerika Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası (TUCA), Pan Avropa Regional Şurası (PERC) və Ərəb Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası (ATUC) yer alır.

Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyası (BHİK), dünya miqyasında işçilərin hüquqlarını müdafiə edən, sosial ədaləti təşviq edən və iqtisadi və sosial inkişafı dəstəkləyən güclü bir təşkilat olaraq fəaliyyət göstərir.

Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyasının rəhbərliyi Prezident, Baş katib və Vitse-prezidentlərdən ibarətdir. Hazırda BHİK-in prezidenti Akika Gono, Baş katibi Luk Triangle və 39 vitse-prezidenti mövcuddur. Bu vitse-prezidentlər Amerika, Afrika, Asiya və Avropa qitələrindən olan həmkarlar ittifaqları liderləridir. Azərbaycan, Gürcüstan və Ukrayna həmkarlar ittifaqları da bu siyahıya daxildir.

Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası (AHİK) 2001-ci ildən BAHİK-ə, 2006-cı ildən isə BHİK-ə üzvdür. 3 dekabr 2024-cü il tarixində Braziliyanın paytaxtı Brazilia şəhərində BHİK-in Baş Şurasının 35-ci toplantısında AHİK sədri Sahib Məmmədov BHİK-in vitse prezidenti olaraq təsdiq edilmişdir.

Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyası (BHİK), dünya miqyasında işçilərin hüquqlarını müdafiə edən, sosial ədaləti təşviq edən və iqtisadi və sosial inkişafı dəstəkləyən güclü bir təşkilat olaraq fəaliyyət göstərir. https://www.ituc-csi.org/

Müvafiq keçidlər: 

Beynəlxalq müqavilələr↗
Əməyin təhlükəsizliyi və sağlamlığı haqqında Konvensiya↗
Ödənişli tətillər haqqında Konvensiya↗
Ailə məsuliyyətləri olan işçilər haqqında Konvensiya↗