Həmkarlar ittifaqları istehsal və ya qeyri-istehsal sahələrində çalışan işçilərin, habelə pensiyaçıların və təhsil alan şəxslərin əmək, sosial, iqtisadi hüquqlarının və qanuni mənafelərinin müdafiəsi üçün iş yeri, peşələr, sahələr üzrə və respublika səviyyəsində fərdi üzvlük prinsipi əsasında könüllü birləşdiyi, nizamnamələri və bu Qanun əsasında fəaliyyət göstərən müstəqil ictimai, qeyri-siyasi təşkilatdır.
Azərbaycan həmkarlar ittifaqları əmək prosesinə cəlb olunmuş vətəndaşlarımızın iş şəraitinin qabaqcıl beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması, sosial problemlərin həlli və əmək hüquqlarının təmin olunması sahəsində ardıcıl və məqsədyönlü fəaliyyət göstərir. Həmçinin əmək münasibətlərinin tənzimlənməsi, işçilərin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi, müəssisə rəhbərləri ilə işçilər arasında əmək münasibətlərinin normal məcrada qurulması və yarana biləcək ziddiyyətlərin aradan qaldırılması, habelə işçilərin qanuni mənafelərinin qorunması təşkilatın vəzifələri sırasındadır.
Eləcə də həmkarlar ittifaqları fəaliyyət göstərdiyi müəssisələrdə kollektiv danışıqların aparır, kollektiv müqavilələr, sazişlər bağlayır, onların yerinə yetirilməsinə nəzarətin həyata keçirir. Bununla yanaşı, qurum ittifaq üzvlərinin sağlamlığına qayğı göstərir, sanatoriya, kurort müalicəsini, asudə vaxtlarını və istirahətlərini təşkil edir, əməyin mühafizəsi, sağlam və təhlükəsiz iş şəraitinin yaradılmasına nəzarət edir.