Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı Azərbaycan Mədəni- Maarif İşçiləri Həmkarlar İttifaqının varisi olaraq 9 iyun 1920-ci ildə yaranmışdır. O vaxta qədər isə Azərbaycanda bir neçə müəllim ittifaqı kortəbii formada fəaliyyət göstərmiş və öz fəaliyyətlərini yalnız maaşlarının artırılması tələbi ilə məhdudlaşdırmışlar. Sonrakı illərdə Azərbaycan Mədəni-Maarif İşçiləri Həmkarlar İttifaqı – Maarif, Ali Məktəb, Elmi İdarə İşçiləri Həmkarlar İttifaqı (MAMEİİHİ), Xalq Təhsili və Elm İşçiləri Həmkarlar İttifaqı (XTEİHİ) və 1990-cı ildən Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı (ATİAHİ) adlanır.
İttifaqın əsas məqsədi ölkəmizin təhsil sistemində fəaliyyət göstərən dövlət və özəl müəssisələrinin, təşkilatlarının, ali, orta ixtisas və peşə təhsili, ümumorta təhsil müəssisələrinin işçilərinin, tələbələrinin, aspirantlarının əmək, sosial, iqtisadi hüquqlarının və qanuni mənafelərinin müdafiəsini təmin etməkdir.
Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı 390 min nəfərə yaxın üzvü, 5800-dən çox ilk həmkarlar ittifaqı təşkilatını öz ətrafında birləşdirir.
Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqının ali orqanı 5 ildən bir çağırılan Qurultaydır. Qurultaylararası dövrdə ali orqan ildə bir dəfədən az olmayaraq keçirilən Məclisdir. Məclislərarası dövrdə isə icraedici orqan olan və rübdə bir dəfədən az olmayaraq çağırılan Rəyasət Heyətidir.
Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı Respublika Komitəsi kollektiv müqavilələrin və sazişin hazırlanması, bağlanması və onlarda dəyişikliklər edilməsi üçün kollektiv danışıqlar aparmaq hüququna malikdir.
İttifaq beynəlxalq əməkdaşlıq çərçivəsində bəzi ölkələrin uyğun həmkarlar ittifaqı təşkilatları ilə təcrübə və informasiya mübadiləsi məqsədilə ikitərəfli əlaqələr qurur, eyni zamanda bir sıra beynəlxalq həmkarlar ittifaqlarının tam hüquqlu üzvüdür. ATİAHİ 1992-ci ildən Rusiya Federasiyasının Moskva şəhərində yerləşən Beynəlxalq Elm və Təhsil İşçiləri Həmkarlar İttifaqları Birliyinin, 2000-ci ildən Belçika Respublikasının Brüssel şəhərində yerləşən Beynəlxalq Təhsil Birliyinin, 2006-cı ildən isə Türkiyə Respublikasının Ankara şəhərində yerləşən Avrasiya Təhsil İşçiləri Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqları Birliyinin üzvüdür.